Xe ô tô điện - biểu tượng cuộc cách mạng công nghiệp ô tô, xu hướng quan trọng và đánh dấu sự tiến bộ của ngành ô tô. Với sự vận hành nhẹ, bền bỉ, thiết kế đơn giản, tiết kiệm nhiên liệu, không gây ô nhiễm môi trường,..đã giúp xe ô tô điện một lần nữa được người tiêu dùng ưa chuộng và đang phát triển trên thị trường ô tô.
Xe ô tô điện là gì?
Ô tô điện là mẫu xe đang "làm mưa, làm gió" trên thị trường ô tô, bởi về thiết kế và sự vận hành mới lạ. Thay vì sử dụng nhiên liệu là xăng hay diesel truyền thống, xe ô tô điện lại sử dụng động cơ điện để di chuyển. Động cơ trên xe ô tô điện được cung cấp bởi năng lượng điện. Chỉ cần kết nối với bộ sạc chuyên dụng được lắp đặt tại các trạm sạc công cộng thì chiếc xe điện có thể di chuyển một cách dễ dàng.
Hiện nay không quá khó để bạn có thể sở hữu các mẫu xe ô tô điện, vì dòng xe này đang được phân phối và bán phổ biến tại thị trường ô tô Việt Nam.
Lịch sử hình thành ô tô điện
Ô tô điện không phải là dòng xe mới được xuất hiện trên thị trường vào những năm gần đây, có nhiều thông tin cho rằng ô tô điện đã có mặt rất sớm từ những năm 1800. Một số cột mốc sự kiện cho thấy xe ô tô điện đã được phát minh từ rất sớm:
- Năm 1828, mô hình xe ô tô điện đã được giới thiệu bởi một linh mục tên Anyos István Jedlik
- Một người đàn ông quốc tịch Mỹ - Thomas Davenport cũng chế tạo ra một đầu máy nhỏ chạy bằng nam châm điện và chạy trên đường ray
- Năm 1884 Thomas Parker - tại Anh Quốc cũng được cho là người đầu tiên sáng chế ra ô tô điện
Ô tô điện đến năm 1900 được sử dụng phổ biến tại Mỹ và tỉ lệ ô tô điện chiếm ⅓ tổng số xe hơi trên toàn nước Mỹ.
Ưu điểm dòng xe ô tô điện
Xe ô tô điện đang ngày càng phổ biến không chỉ thiết kế hiện đại và vận hành êm, mà các mẫu xe ô tô điện còn góp phần bảo vệ môi trường hơn các mẫu xe ô tô sử dụng động cơ xăng/diesel. Điểm qua một số ưu điểm của mẫu xe ô tô điện mang lại như:
Bảo vệ môi trường và Giảm khí thải CO2 gây hại
Ô tô điện là dòng xe sử dụng năng lượng điện để di chuyển, vì thế mà lượng khí thải CO2 từ dòng xe này ra môi trường là hoàn toàn thấp, điều này có nghĩa dòng xe ô tô điện thân thiện với môi trường hơn các dòng xe chạy bằng xăng/diesel.
Được ưu đãi về giá khi mua xe điện
Chính Phủ của nhiều nước trên thế giới trong đó có cả Việt Nam hiện nay khuyến khích người dân sử dụng xe điện, nhờ vào các chính sách hỗ trợ tài chính như: các gói ưu đãi tín dụng, giảm giá xe hay miễn phí trước bạ,...Điều này sẽ giúp người tiêu dùng tiết kiệm được một số tiền khi mua xe, và dẫn đến giá xe có thể giảm đi đáng kể.
Chi phí sửa chữa, bảo dưỡng thấp
Không sử dụng động cơ học, không trang bị linh kiện đi kèm với động cơ đốt trong. Thay vào đó ô tô điện di chuyển bằng ắc - quy, nên khi sử dụng dòng xe điện người tiêu dùng chỉ cần quan tâm đến việc bảo trình bình ắc - quy. Dẫn đến giảm các chi phí liên quan đến: bộ lọc dầu, bơm, van, bu-gi và các thiết bị khác.
Tiết kiệm chi phí vận hành
Hiện nay giá xăng liên tục thay đổi và có xu hướng tăng nhiều hơn là giảm, tạo nên một chi phí rất lớn cho việc di chuyển. Nhưng với sử dụng năng lượng điện trên ô tô điện sẽ giúp người tiêu dùng tiết kiệm được chi phí di chuyển, bởi trên thực tế giá điện thấp hơn giá xăng - dầu.
Tối ưu cho việc di chuyển trong đô thị
Ô tô điện sẽ giúp đáp ứng nhu cầu di chuyển trong đô thị bởi những ưu điểm vượt trội khi chạy trong thành phố hay quãng đường ngắn: thiết kế nhỏ gọn, đơn giản; vận hành êm, mạnh mẽ; không gây tiếng ồn,....
Nhược điểm dòng xe ô tô điện
Song song với những ưu điểm mà ô tô điện mang lại, là những nhược điểm đi kèm:
Giá xe cao
Mặc dù được hỗ trợ nhiều ưu đãi về giá, nhưng các mẫu xe ô tô điện vẫn sở hữu mức giá khá cao so với nhu cầu mua xe của người tiêu dùng.
Phạm vi di chuyển còn hạn chế
Hạn chế cho các mẫu xe điện là khi di chuyển có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố: nhiệt độ, thời tiết bởi với những yếu tố này có thể dẫn đến phạm vi di chuyển của xe giảm tới 40%. Bên cạnh đó, phạm vi di chuyển của một chiếc xe điện không thể so với với một chiếc xe được vận hành bằng xăng, vì thế sẽ gây khó khăn trong nhu cầu di chuyển đường dài hay đi chơi xa.
Trạm sạc chưa được phân phối rộng rãi
Một trong những điều mà người tiêu dùng cần quan tâm khi sở hữu các mẫu xe ô tô điện chính là nơi để sạc điện. Hiện nay mỗi mẫu xe điện đều có những trạm sạc chuyên biệt khác nhau, và hệ thống trạm sạc vẫn chưa được xây dựng rộng rãi trên mọi khu vực. Vì thế sẽ rất khó khăn để sạc điện cho chiếc ô tô điện khi di chuyển ở các khu vực nông thôn hay ở nơi chưa phát triển về cơ sở hạ tầng cho các trạm sạc.
Chi phí thay pin và sạc điện cao
Bên cạnh ưu điểm tiết kiệm chi phí vận hành, thì các mẫu xe điện vẫn tốn một khoản chi phí lớn cho việc thay pin và sạc điện. Tùy vào vòng đời pin mà thời gian thay pin của các mẫu ô tô điện sẽ khác nhau và thường ở mức hàng nghìn USD.
Các hãng xe ô tô điện trên thế giới
Theo nghiên cứu, phân tích ngành công nghiệp ô tô JATO Dynamics, tổng số lượng xe bán ra trên thế giới năm 2021, xe ô tô điện chiếm 6%, tăng gấp đôi so với năm 2020
Theo dữ liệu của công ty nghiên cứu MarkLines Co tại Tokyo (Nhật Bản), doanh số bán xe điện toàn cầu năm 2022 tăng 66,6% so với năm 2021, thị phần xe điện đã chiếm 9,5% tổng doanh số bán xe toàn cầu trong năm 2022.
Với nhu cầu ưa chuộng xe điện ngày càng phổ biến của người tiêu dùng trên thế giới, cùng những hạn chế mà xe xăng mang lại, hàng loạt các hãng xe nổi tiếng đã tiến hành nghiên cứu và cho ra mắt các mẫu xe điện vận hành êm, nhẹ và sử dụng năng lượng điện là chủ yếu.
- Hãng xe ô tô điện đến từ Đức: Volkswagen, BMW, Mercedes Benz, Smart
- Hãng xe ô tô điện đến từ Mỹ: Ford Motor, Tesla, General Motors (GM)
- Hãng xe ô tô điện đến từ Trung Quốc: SAIC Motor, BYD, Gelly,
- Hãng xe ô tô điện đến từ Nhật Bản: Nissan, Toyota, Honda, Lexus, Subaru
- Hãng xe ô tô điện đến từ Hàn Quốc: Hyundai, Kia,
- Hãng xe ô tô điện đến từ Pháp: Peugeot,
- Hãng xe ô tô điện đến từ Thụy Điển: Volvo
Thị trường ô tô điện hiện nay
Đến thời điểm hiện tại, giá xăng dầu liên tục tăng, nhiên liệu dần hiếm hoi, khoa học công nghệ ngày càng phát triển và sức ảnh hưởng của ô nhiễm môi trường, đã một lần nữa giúp xe điện trở lại cuộc đua trên thị trường ô tô.
Một số Chính Phủ các nước trong đó có Việt Nam cung khuyến khích mọi người sử dụng xe điện, bằng các hỗ trợ về chính sách tài chính. Theo đó, nhu cầu sử dụng ô tô điện đang ngày càng tiếp cận với người tiêu dùng và được sử dụng khá phổ biến.
Ô tô điện tại thị trường Việt Nam
Để theo kịp xu hướng phát triển ô tô điện trên thế giới, vào tháng 4/2021 Vinfast - thương hiệu sản xuất ô tô điện Việt Nam đã mở lối xu hướng phát triển ô tô điện tại thị trường nội địa. Đề khuyến khích nhu cầu sử dụng xe ô tô điện, Chí Phủ Việt Nam đã áp dụng nhiều chính sách tài chính ưu đãi cho người tiêu dùng: Giảm thuế tiêu thụ đặc biệt với dòng xe dưới 9 chỗ, Miễn phí lệ phí trước bạ,...
Theo kết quả một cuộc khảo sát, tại Việt Nam có đến 99,4% người tiêu dùng trên 25 tuổi được tiếp cận với thông tin liên quan đến xe ô tô điện, 82% số lượng người quan tâm và tìm hiểu ô tô điện, và hơn 45% người tiêu dùng chọn mua ô tô điện trong tương lai.
Trong những năm trở lại đây, nhiều hãng xe ô tô điện nổi tiếng trên thế giới đã có kế hoạch thâm nhập và tiếp cận với người tiêu dùng tại thị trường ô tô Việt. Bên cạnh thương hiệu xe Vinfast, có thể kể đến một vài thương hiệu xe ô tô điện: Vinfast VF5, VF6, VF7, VF8 và VF9, Hyundai Ioniq 5, Kia VE6, Vinfast VF5 Plus, Mercedes-Benz EQS, Porsche Taycan, Wuling Hongguang Mini EV, MG4, Audi e-tron GT, Jaguar I-Pace, Tesla Model 3, Tesla Model S, Tesla Model X, Nissan Leaf,... cùng nhiều hãng xe ô tô điện được nhập chính hãng và không chính hãng về thị trường Việt, để đáp ứng nhu cầu sở hữu xe điện tại thị trường Việt Nam.
Sự phát triển xe ô tô điện trong tương lai
Có thể nói ô tô điện là mẫu xe đang dần chiếm thị phần tiêu thụ lớn trên thị trường ô tô tại Việt Nam nói riêng và cả thế giới nói chung. Nhưng nhìn chung, việc phát triển ô tô điện vẫn phụ thuộc vào nhiều yếu tố:
- Chính sách hỗ trợ và ưu đãi tài chính từ Chính Phủ
- Cơ sở vật chất hiện đại và Hệ thống các trạm sạc được mở rộng và trải dài ở mọi khu vực
- Người tiêu dùng nhận thức được vấn đề ô nhiễm môi trường, và nhận ra được lợi ích trong việc sử dụng ô tô điện
- Khoa học công nghệ phát triển, tạo nên nhiều tính năng an toàn, vượt trội, loại bỏ nhược điểm cho các mẫu xe điện
- Sự phát triển của nhiều hãng xe điện trên thế giới
- Ngân cao chất lượng và hạ giá thành sản phẩm
Cùng với những nhược điểm mà các dòng xe ô tô sử dụng xăng/ dầu mang lại: nhiên liệu khan hiếm, giá xăng tăng liên tục,.. xe điện được đánh giá là tương lai của ngành giao thông trên thế giới. Theo như dự báo của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), Việt Nam sẽ đạt mức 1 triệu xe điện hóa trong năm 2028, và tăng trưởng nhanh ở năm 2023-2040, đến năm 2040 Việt Nam sẽ có khoảng 3,5 triệu xe ô tô điện.